به گزارش گروه اجتماعی حیات، چهارشنبه‌سوری یکی از جشن‌های باستانی ایرانیان است که در شب آخرین چهارشنبه اسفندماه (سال) برگزار می‌شود که یکی از شاخصه‌های اصلی آن برافروختن آتش و پریدن از روی آتش است. این جشن جزو اولین جشن‌های نوروزی است که به‌صورت جمعی در فضای باز درون و بیرون از خانه برگزار می‌شود.

سنت اصلی آداب و رسوم چهارشنبه‌ سوری برپایی آتش و خواندن شعر «زردی من از تو - سرخی تو از من» هنگام پریدن از آتش بوده است که ایرانیان این شعر را از زمان‌های قدیم برای آتش می‌خواندند و خواستار این بودند که بیماری‌ها و بلایای سال گذشته را از آنها بگیرد و سال جدید را با شادکامی و سر زندگی آغاز کنند.

هرچقدر که زمان می‌گذرد چهارشنبه سوری آن حال و هوای گذشته خود را ندارد و بیشتر باعث وحشت و دل‌نگرانی برخی خانواده‌ها می‌شود و همانند سال‌ها نه چندان دور، آن شورو شعف گذشته را با خود به‌همراه ندارد.

یکی از دلایلی که این آئین سنتی دیگر مثل زمان‌های گذشته برگزار نمی‌شود و شادی را به‌دنبال نمی‌آورد، این است که معرفی درستی از آن به نسل جوان نداشته‌ایم؛ اتفاقی که در سال‌های اخیر باعث شد تا جوانان و نوجوانان به‌جای شناخت درستی از این آئین کهن و اجرای این سنت دیرینه، به ساخت و پرتاب مواد محترقه کوچک و بزرگ و درست کردن آتش‌های غیر قابل استفاده و بعضا غیرقابل مهار، در معابر عمومی و خصوصی روی آورند.

امروزه شاهد این هستیم که این جشن ایرانی به دست عده‌ای دچار تحریف شده است و این افراد با سوء استفاده از هیجانات نسل جوانان و نوجوانان رسمی جدید و خطرناک را جانشین رسمی زیبا و دیرینه کرده‌اند؛ به همین دلیل این جشن در سال‌های اخیر، به شکل بسیار ترسناک و دلهره‌آور و با استفاده از ترقه، مواد منفجره و محترقه خطرناک به جای آتش‌های جذاب خانوادگی و محلی، هر ساله در حال برگزاریست.

آمارهای صادر شده از حوادث منتهی به چهارشنبه‌ آخر هر سال، بسیار دردناک و ناگوار است و از قطعی عضو تا کوری چشم، سقط جنین، سکته و فوت افراد مختلف جامعه در آنها قابل مشاهده است.

حوادث ناشی از انفجار مواد محترقه دراسفندماه امسال

جمعه ۴ اسفندماه ۱۴۰۲؛ در پی انفجار یک خانه در شهر ارومیه ۴ نفر فوت و ۲ نفر مصدوم شدند که یکی از مصدومین با عملیات آواربرداری نجات پیدا کرد. طبق گفته‌های حسین سرباز رشید، مدیرعامل جمعیت هلال احمر آذربایجان غربی این حادثه بر اثرانفجار مواد محترقه در یک باب منزل مسکونی رخ داده بود.

جمعه ۴ اسفندماه ۱۴۰۲؛ بر اثر انفجار مواد محترقه در شهرستان بناب، استان آذربایجان شرقی ۲ نوجوان و جوان ۱۵ و ۲۶ ساله دچار سوختگی شدید شدند. به گفته وحید شادی‌نیا، سخنگوی اورژانس استان آذربایجان شرقی این حادثه در طبقه دوم یک منزل مسکونی رخ داده است که باعث تخریب قسمتی از این منزل مسکونی شد.

شنبه ۵ اسفندماه ۱۴۰۲؛ حادثه انفجار مواد محترقه ای به آدرس بزرگراه شهید محلاتی خیابان میثم به سامانه ۱۲۵ اعلام شد که به گفته سیدجلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران یک پسر ۱۶ سال که در حال درست کردن و آماده سازی یک نارنجک کوچک دست ساز (مواد محترقه) در حیاط ساختمان مسکونی بود دچار حادثه شد. این مواد محترقه که دارای اشتعال بود در دست این پسر ۱۶ ساله منفجر شد که باعث مصدومیت دست، زانو و چشم وی شد.

یکشنبه ۱۳ اسفندماه ۱۴۰۲؛ حادثه انفجارمواد محترقه در بلوار توس(مشهد) اعلام شد و آتش‌نشانان ایستگاه‌های ۱۴ و ۵۳ در کمترین زمان ممکن به محل رسیدند. این انفجار در حیاط یک منزل مسکونی رخ داده بود و دو نوجوان ۱۵ ساله، حین ساخت نارنجک دست ساز دچار سانحه و جراحت در صورت و دست شده بودند.

جمعه ۱۸ اسفندماه ۱۴۰۲، انفجار مواد محترقه در شهرک آیت‌الله مدنی شهر همدان گزارش شد که در این حادثه دختر ۶ ساله، پسر ۱۵ و ۱۶ ساله و بانوی ۳۷ ساله مجروح شدند. شدت انفجار موجب صدمه به چشم و سوختگی سر و صورت مجروحان شده و شدت سوختگی مجروحان ۴۰ درصد گزارش شده و احتمال بستری در بخش سی‌سی‌یو زیاد است.

شنبه ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۲؛ اورژانس هوایی تهران، یک بیمار ۱۷ ساله با سوختگی ۷۰ درصد درجه ۳ را از بیمارستان شهید مفتح ورامین به بیمارستان شهدای یافت آباد منتقل شد.

به گفته یکتاپرست، سخنگوی اورژانس کشور نسبت به ابتدای اسفند پارسال در حوادث ناشی از انفجار مواد محترقه، موارد قطع عضو ۳۰۰ درصد، آسیب دیدگی ۵۷ درصد، سوختگی ۱۴ درصد و آسیب‌های چشمی ۶۷ درصد افزایش داشته است.

راهکارها و توصیه‌هایی برای کاهش آسیب در چهارشنبه‌سوری

هر ساله کلاس‌های آموزشی برای شهروندان در منازل، سرای محله‌ها و مراکز تجمعی و مدارس توسط سازمان آتش نشانی در حال انجام است که هر چقدر که به پایان سال نزدیک می‌شویم، این فعالیت‌ها بیشتر حول محور چهارشنبه‌سوری برگزار می‌شود که این خود تاثیر به‌سزایی در کاهش این حوادث در چند سال اخیر داشته است.

از سوی دیگر، والدین در این ایام باید کنترل ویژه‌ای بر فرزندان خود داشته باشند تا از آوردن مواد متحرقه به خانه جلوگیری کنند زیرا در صورت انفجار هر یک از این مواد متحرقه در خانه، اتفاقات ناگواری رخ می‌دهد که هیچوقت قابل جبران نخواهد بود.

والدین فرزندان خود را در جشن چهارشنبه‌سوری همراهی کنند و از حضور آنها در این مراسم جلوگیری نکنند. با حضور والدین، کودکان از روشن کردن آتش بسیار گسترده جلوگیری می‌کنند و با نظارت والدین کودکان از روشن کردن آتش در نزدیک پارکینگ منازل، خودروها و درختان خودداری می‌کنند.

پویش نه به چهارشنبه‌سوری خطرناک

امسال نیز به عنوان هفتمین سال متوالی با همکاری سازمان آتش‌نشانی تهران پویشی به نام «نه به چهارشنبه‌سوری خطرناک» آغاز شده است که شعار این پویش «چهارشنبه‌سوری ایمن در کنار خانواده» بوده که هدف از انتخاب این شعار برای این پویش نشان دادن نقش مهم خانواده‌ها و کنارهم بودن در کاهش حوادث شب چهارشنبه‌سوری است.

آمارهایی از مصدومان و تلفات سال گذشته

طبق گزارش‌هایی که از جعفر میعادفر، رئیس سازمان اورژانس کشور اعلام شده، در سال گذشته ۲۲ درصد، آمار و تلفات افزایش داشته است که ۷۹ درصد آنها را آقایان و ۲۱ درصد را بانوان تشکیل می‌دهند. همچنین ۴۴ درصد آسیب‌دیدگان سن ۶ تا ۱۸ سال یعنی نوجوانان هستند.

نقش مسئولان در پیشگیری از حوادث

در کنار راهکارهای آموزشی که از دل مدارس، خانواده، رسانه‌ها و سازمان‌های دولتی از جمله شهرداری‌ها برای فرهنگ‌سازی در این زمینه می‌توان انجام داد، اقدامات پیشگیرانه‌ای هم از سوی مسئولان می‌تواند صورت بگیرد که در این خصوص کم‌کاری می‌شود. فروش علنی و در سطح گسترده مواد محترقه در آستانه روزهای پایانی سال نشان از این دارد عزم لازم و برنامه‌ مناسب برای مقابله و جلوگیری از خرید و فروش مواد آتش‌زا وجود ندارد.

بخش عمده‌ای از این مواد محترقه به‌صورت قاچاق وارد کشور شده و بخشی دیگر هم در داخل تولید می‌شوند که همه قابل رصد و جلوگیری هستند و می‌توان برخورد جدی با عوامل و شبکه‌های اصلی ورود و تولید و پخش این مواد محترقه داشت که به‌دنبال سود مالی، جان هموطنان ما را در آستانه سال نو به خطر می‌اندازند. 

ممنوعیت فروش مواد اولیه که در تولید مواد آتش‌زا به کار می‌روند، در آستانه این مراسم هم اقدام دیگری است که می‌توان انجام داد. اگرچه این موارد نمی‌تواند خرید و فروش و تولید مواد آتش‌زا را به صفر برساند ولی تا حد زیادی در کاهش آمار آن، می‌تواند موثر واقع شود و مسئولان می‌توانند باعث شوند حداقل این مواد محترقه تا حد ممکن کم‌یاب و گران باشد تا تهیه آن برای هرکسی آسان نباشد.

انتهای پیام/

خبرنگار: مبینا زرندی